In de herindeling van de gemeenten Groesbeek, Ubbergen en Millingen aan de Rijn was de naamgeving van de nieuwe gemeente een ‘hot issue’. De naam ‘Berg en Dal’ trok uiteindelijk aan het langste eind.

Gemeentenaam ‘hot issue’

Tijdens het herindelingstraject van de drie gemeenten (ook wel bekend onder de verzamelnaam ‘MUG-gemeenten’) liepen emoties rondom de naamgeving van de nieuwe gemeente hoog op. Tijdens inloopbijeenkomsten in april 2013 werd door de stuurgroep en klankbordgroep voorgesteld om de naam Berg en Dal te hanteren voor de nieuwe gemeente. Waar het beperkt aantal aanwezigen in Millingen aan de Rijn en Ubbergen voorstander van het voorstel waren, bleek dat het bij de bijna 500 aanwezigen in Groesbeek juist weerstand opriep. Het college van Groesbeek wilde vervolgens niet voorbij gaan aan dat signaal en stelde voor om gelijktijdig met de herindelingsverkiezingen in november 2014 een raadplegend referendum te organiseren. Na de nodige discussie stemden de raden van de drie gemeenten in juni en juli van 2013 in met het houden van het referendum en het besluit daarover voor te leggen aan de raad van de nieuwe gemeente. Tevens besloten de drie raden de naam ‘Millingen aan de Rijn-Ubbergen-Groesbeek’ als naam voor de nieuwe gemeente per 1 januari 2015 te willen hanteren.

Wetsvoorstel: Groesbeek

In het wetsvoorstel voor de herindeling is echter de naam Groesbeek aangehouden. Het Beleidskader gemeentelijke herindeling geeft namelijk aan dat het de voorkeur verdient dat de betrokken gemeenten in het herindelingsadvies komen met een definitieve naam voor de nieuw te vormen gemeente, of anders zo snel mogelijk daarna. Indien besluitvorming door de gemeenten hierover uitblijft, of indien daarop voor het vervolg van het wetgevingstraject niet op kan worden gewacht, hanteert het kabinet het beleid dat in een wetsvoorstel de naam van het naar inwoneraantal grootste betrokken gemeente wordt opgenomen als naam voor de nieuw te vormen gemeente. In dit geval Groesbeek. Daarbij heeft het kabinet aangegeven dat dit onverlet laat dat de raad van de nieuwe gemeente op grond van artikel 158 van de Gemeentewet bevoegd is om de naam van de gemeente op enig moment te wijzigen.

Uitkomst referendum: Berg en Dal

Tijdens de herindelingsverkiezingen op 19 november 2014 werd het referendum gehouden, waarbij de keuze tussen de namen ‘Berg en Dal’ en ‘Groesbeek’ en aan de inwoners werd voorgelegd. De eerstgenoemde naam behaalde een minimale meerderheid: 50,8% tegen 49,2%. In Groesbeek werd vooral voor de naam Groesbeek gestemd, maar in de dorpen Millingen, Leuth en Ooij koos de meerderheid voor Berg en Dal, evenals in Beek en Berg en Dal zelf. Door het referendum leefden de verkiezingen sterker dan bij eerdere raadsverkiezingen, met een relatief hoge opkomst van 66,3%.

Het besluit over de nieuwe naam Berg en Dal, op conform het resultaat van het referendum, werd vervolgens voorgelegd in de eerste vergadering van de raad van de nieuwe gemeente, op 2 januari 2015. Alle partijen respecteerden de uitslag van het referendum en de stemming was dan ook unaniem. Vanaf 1 januari 2016 wordt deze naam ook officieel gebruikt.